Cyberprzemocą w miejscu pracy: część II

Rozwój technologii i łatwy dostęp do niej sprawił, że jesteśmy bardziej narażeni na cyberataki – mogą one przybierać formę np. cybermobbingu, który może dotykać nas nawet poza miejscem pracy. W końcu technologia umożliwia nam komunikację zawsze i wszędzie.

W ostatnim artykule opisaliśmy definicję zjawiska cyberprzemocy, przedstawiliśmy jej możliwe formy, wyjaśniliśmy, czym jest, a czym nie jest cyberprzemoc, przytoczyliśmy dane z badań, a także wskazaliśmy, kto znajduje się w grupie ryzyka oraz jakie skutki niesie cyberprzemoc – zarówno dla jednostek, jak i całej organizacji. Artykuł możecie przeczytać tu: Cyberprzemoc w miejscu pracy: część II .

Dziś skupimy się na zapobieganiu cyberprzemocy oraz na tym, jak reagować, gdy się pojawi.

Jak przeciwdziałać cyberprzemocy?

Nie wszystkie przypadki cyberprzemocy mają jednakowy ciężar gatunkowy ani nie muszą być rozpatrywane w kontekście prawa karnego. Wiele z nich można skutecznie rozwiązywać dzięki podejściu opartemu na stopniowaniu reakcji – łącząc działania profilaktyczne, edukacyjne, ochronne i interwencyjne.

Konieczne są działania systemowe i systematyczne, aby organizacja mogła zapobiegać cyberprzemocy i nękaniu w pracy ze strony osób trzecich. Kultura organizacja powinna tworzyć plan działania w oparciu o ocenę ryzyka i przy udziale pracownika. Jest to kwestia wypracowywania odpowiednich polityk, procedur i protokołów, które będą uwzględniały potencjalne cyberataki. Głównymi celami, tak jak w przypadku np. przeciwdziałania tradycyjnemu mobbingowi, są: 

• Zapobieganie aktom cyberprzemocy i nękania
• Zatrzymanie eskalacji i ograniczenie konsekwencji
• Wsparcie ofiary

Safe Work Australia opracowało 10 wskazówek jak rozwiązywać problem nadużyć online w miejscu pracy: 

1. Stworzenie bezpiecznego i zabezpieczonego środowiska pracy online, np. korzystanie z ustawień bezpieczeństwa i narzędzi w usługach online w celu blokowania, wyciszania lub usuwania treści o charakterze nadużyciowym
2. Zmiana sposobu wykonywania pracy w celu zminimalizowania ryzyka za pomocą systemów, polityk i procedur, np. identyfikacja i zarządzanie przyczynami problemów, które generują nadużycia; zaprojektuj pracę, aby zapobiec angażowaniu się pracowników w materiały o charakterze obraźliwym i wprowadź jasne procedury dla pracowników, aby mogli się chronić i reagować na nadużycia online.
3. Moderuj treści na platformach online organizacji, np. poprzez wytyczne dotyczące akceptowanych treści.
4. Zgłaszaj treści o charakterze obraźliwym. Skontaktuj się z policją w przypadku poważnych przypadków.
5. Wdrażaj zasady obowiązujące w miejscu pracy, np. ustal zasady dotyczące właściwego korzystania z platform online, telefonów i innych technologii oraz określ, w jaki sposób zapobiegać incydentom i na nie reagować.
6. Dostarczaj informacji i szkoleń, np. na temat radzenia sobie z trudnymi osobami, bezpieczeństwa online. Rozmawiaj z pracownikami o tym, gdzie, kiedy i jak mogą mieć miejsce nadużycia online związane z pracą oraz co jest robione, aby im zapobiegać.
7. Stwórz pozytywną i pełną szacunku kulturę w miejscu pracy.
8. Zajmij się nadużyciami online w miejscu pracy.
9. Zachęcaj pracowników do zgłaszania nadużyć online – i wspieraj ich, gdy zgłaszają obawy
10. Rozmawiaj z pracownikami – aby pomóc zidentyfikować, gdzie, kiedy i dlaczego mogą mieć miejsce nadużycia online, i uzyskać pomysły, jak im zapobiegać.

Oczywiście opracownie takich kroków powinno przechodzić systematyczny przegląd -cyberśrodowisko to dynamiczne zmiany i nowe zagrożenia, które wymagają opracowania.

Poradnik CIOP-PIB

W Polsce przeciwdziałaniem cyberprzemocy w miejscu pracy zajął się CIOP-PIB opracowując poradnik, który zawiera kluczowe punktu, dzięki którym możemy wpłynąć na sytuację oraz jej zapobiegać. Celowe ignorowanie wiadomości mailowych, telefonów lub innych form komunikacji elektronicznej inicjowanych przez pracownika;

• Przekazywanie treści wiadomości pracownika osobom trzecim w celu zaszkodzenia jego reputacji;
• Publiczne wyrażanie krytyki wobec efektów pracy pracownika z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych;
• Ukrywanie istotnych informacji, maili lub dokumentów, co utrudnia lub uniemożliwia pracownikowi wykonywanie obowiązków;
• Rozpowszechnianie plotek lub nieprawdziwych informacji na temat pracownika za pośrednictwem środków elektronicznych;
• Znieważanie, zastraszanie lub kierowanie gróźb wobec pracownika z użyciem narzędzi informacyjno-komunikacyjnych;
• Formułowanie obraźliwych komentarzy dotyczących pochodzenia, wyglądu, przekonań czy życia prywatnego pracownika poprzez media cyfrowe;
• Nieuprawnione pozyskiwanie informacji o życiu prywatnym pracownika (tzw. hacking) i wykorzystywanie ich w celu jego ośmieszenia lub dyskredytacji.

Zachowania, których nie kwalifikujemy do cyberprzemocyowych są zwykle tymi, które, owszem wydają się trudne i problematyczne, ale de facto są po prostu częścią pracy oraz życiowych doświadczeń:

• Wyznaczanie pracownikowi konkretnych celów oraz realistycznych terminów realizacji zadań;
• Przeprowadzanie z pracownikiem szczerych i konstruktywnych rozmów na temat niezadowalających wyników jego pracy;
• Podejmowanie decyzji o nieprzyznaniu awansu z powodów merytorycznych i związanych z wykonywanymi obowiązkami;
• Stosowanie środków dyscyplinarnych lub zakończenie współpracy z pracownikiem na podstawie rzeczywistych, uzasadnionych przyczyn.

Podsumowanie 

Cyberprzemoc w miejscu pracy to złożone zjawisko, wymagające zarówno szybkich reakcji, jak i długofalowych strategii. Kluczem jest edukacja, dialog i systematyczne przeglądy procedur – w świecie, gdzie cyfrowe środowisko nieustannie się zmienia. Tworzenie bezpiecznej przestrzeni online to nie jednorazowe działanie, ale proces – wspólny obowiązek pracodawców i pracowników.

Źródła 

1. https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/94408/BP_3_2022_16_19.pdf
2. https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/96144/Radzenie_sobie_z_cyberprzemoca_w_miejscu_pracy.pdf
3. https://www.safeworkaustralia.gov.au/safety-topic/hazards/workplace-violence-and-aggression/online-abuse-workplace
4. https://www.safeworkaustralia.gov.au/sites/default/files/2021-05/Workplace_online_abuse_workers.pdf
5. https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/cyberviolence-and-cyber-harassment-committed-third-parties
6. https://www.coe.int/en/web/cyberviolence/types-of-cyberviolence
7. https://samorzad.pap.pl/kategoria/praca/raport-ponad-41-proc-polakow-doswiadcza-mobbingu-w-miejscu-pracy