Bez wątpienia to Finlandia pozostaje niekwestionowanym zwycięzcą szczęśliwego życia – kraj ten już siódmy rok z rzędu zajmuje pierwsze miejsce w Światowym Raporcie Szczęścia! Patrząc na państwa nordyckie, łatwo zauważyć, że kraje takie jak Finlandia, Szwecja, Islandia czy Norwegia mają wyraźną tendencję do zajmowania wysokich pozycji w rankingu, stając się jednocześnie jednymi z najlepszych miejsc do życia. Tak przynajmniej wynika z danych Gallupa.
W pierwszej dziesiątce uplasowały się:
- Finlandia
- Dania
- Islandia
- Szwecja
- Holandia
- Kostaryka
- Norwegia
- Izrael
- Luksemburg
- Meksyk
Z kolei na końcu rankingu znalazły się kraje dotknięte konfliktami zbrojnymi, skrajnym ubóstwem i niestabilnością polityczną. Najniżej ocenione pod względem szczęścia to: Afganistan, Sierra Leone, Liban, Malawi i Zimbabwe.
W Europie najmniej szczęśliwym krajem okazała się Bułgaria (85. miejsce), nieco wyżej znalazła się Grecja (81. miejsce). Nasi sąsiedzi ze Słowacji również nie zajęli wysokiej pozycji – uplasowali się na 50. miejscu.
Kto zaskakuje w rankingu? Na przykład Izrael, który zajął 8. miejsce, mimo skomplikowanej sytuacji wojennej.
Polska uplasowała się na 26. miejscu – co stanowi naprawdę dobry wynik. Co więcej, w porównaniu do ubiegłego roku awansowaliśmy aż o 9 pozycji (w poprzednim raporcie zajęliśmy 35. miejsce). Dla porównania: USA znajdują się tylko dwa miejsca wyżej – na 24. miejscu – i notują systematyczny spadek w poziomie deklarowanego szczęścia.
Warto też dodać, że Polska wyprzedziła takie kraje jak Francja i Hiszpania.
Metodologia badania
Pytania o to, czy i jak można zmierzyć szczęście, są jak najbardziej zasadne. Wielu z nas rozumie ten stan na swój sposób, dlatego prawdopodobnie potrzeba wielu różnych kryteriów, aby móc uchwycić go w pełni.
W raporcie Gallupa stosuje się jednak jedną, konkretną metodę – a właściwie jedno kluczowe pytanie – znane jako drabina Cantrila. Brzmi ono następująco:
Wyobraź sobie drabinę, której szczeble są ponumerowane od 0 u dołu do 10 u góry. Szczyt drabiny symbolizuje najlepsze możliwe życie dla Ciebie, a dół drabiny symbolizuje najgorsze możliwe życie. Na którym szczeblu drabiny czujesz, że obecnie się znajdujesz?
Jednak dane pozyskane z danego roku, czyli odpowiedzi na zadane pytanie nie są same w sobie wynikiem. Do stworzenia bardziej rzetelnej oceny wynik z danego roku łączy się z odpowiedziami z ostatnich trzech lat. Raport Gallup 2025 to połączone dane z lat 2022-2024. Każdego roku w badaniu bierze udział ponad 100 000 osób ze 140 krajów i terytoriów.
Choć badania Gallupa nad szczęściem są szeroko cytowane i traktowane poważnie, warto pamiętać, że mają one charakter raczej powierzchowny. Pojęcie szczęścia jest silnie zróżnicowane kulturowo, a sposób jego doświadczania i opisywania może się znacznie różnić w zależności od kraju. Niektóre kultury są mniej otwarte emocjonalnie lub wyrażają szczęście w sposób bardziej zniuansowany niż prosty model „drabiny życia” oparty na punktacji. To sprawia, że matematyczna, uproszczona skala nie zawsze oddaje pełnię ludzkiego doświadczenia.
Dodatkowo, w różnych krajach występują znaczne różnice w liczebności próby badawczej – w niektórych przypadkach badano zaledwie około 1000 osób, podczas gdy w innych próba była znacznie bardziej reprezentatywna. Warto też zaznaczyć, że badanie nie ma charakteru podłużnego – uczestnicy są pytani jednorazowo, a nie śledzeni przez dłuższy czas, co ogranicza możliwość obserwacji zmian w czasie.
6 miar życzliwości
Na swoim Instagramie Socjolożki.pl przedstawiły porównanie danych dotyczących Polski i Finlandii w odniesieniu do sześciu miar życzliwości ujętych w raporcie Gallupa. Dane pokazują średni krajowy odsetek osób, które zadeklarowały, że w ciągu ostatniego miesiąca zaangażowały się w konkretne akty dobroczynności.
- Własny akt życzliwości: Darowizny
Finlandia – 39 Polska – 125
- Własny akt życzliwości: Wolontariat Finlandia – 75 Polska – 143
- Własny akt życzliwości: Pomoc obcej osobie Finlandia – 96 Polska – 146
Co możemy wywnioskować z tych danych?
Według Socjolożek.pl, warto zwrócić uwagę na to, że Finlandia to kraj o wysokiej jakości usług publicznych: wysoka akceptacja wysokich podatków jest powszechna a państwo sporo inwestuje w usługi, czy politykę mieszkaniową. Państwo oferuje powszechnie dostępne i bardzo dobrze funkcjonujące instytucje – w tym systemy opieki zdrowotnej, edukacji i wsparcia społecznego. W związku z tym obywatele rzadziej są zmuszeni do podejmowania działań pomocowych na własną rękę.
W Polsce natomiast, w obliczu niższej jakości i dostępności usług publicznych, częściej sięgamy po oddolną pomoc, samoorganizację i działania doraźne.
Jak podkreślają Socjolożki.pl:
Nierówności w zakresie dobrobytu są w Finlandii niskie – dane sugerują odpowiednio mniejsze zapotrzebowanie na prywatną działalność charytatywną. Gdy spojrzymy na Polskę, te działania wyglądają zgoła inaczej – częstotliwość zgłaszanych aktów życzliwości jest o wiele wyższa.
Raport Gallupa można porównać z innym znanym badaniem, jakim jest Harvard Study of Adult Development – badanie, które od 1938 roku śledzi życie trzech pokoleń, obejmując już ponad 2000 osób, by odpowiedzieć na pytanie: co naprawdę sprawia, że życie jest szczęśliwe i satysfakcjonujące.
To jedno z najdłużej prowadzonych badań nad rozwojem dorosłych na świecie. Zaczęło się w Bostonie od dwóch zupełnie różnych grup: studentów Harvardu i chłopców z robotniczych rodzin. Dziś obejmuje także ich dzieci, czyli przedstawicieli pokolenia wyżu demograficznego. Dzięki temu badaniu wiemy m.in., że najsilniejszym czynnikiem wpływającym na szczęście i zdrowie nie są pieniądze czy status społeczny, lecz jakość relacji międzyludzkich.
Jak mówi sam Dyrektor badań na Harvardzie, Robert Waldinger: Najszczęśliwsi, najzdrowsi, starzejący się ludzie, którzy żyli najdłużej, to ci, którzy mieli najcieplejsze więzi z innymi ludźmi.
Podsumowanie
Choć Światowy Raport Szczęścia 2025 pokazuje Polskę w coraz lepszym świetle, warto spojrzeć na wyniki z dystansem – badania Gallupa ujawniają wiele, ale nie wyczerpują złożoności ludzkiego szczęścia. Równolegle z danymi ilościowymi coraz częściej wraca pytanie: czy szczęścia naprawdę można się nauczyć – i czy jego źródłem nie są przede wszystkim relacje?
Źródła:
- https://www.gallup.com/analytics/349487/world-happiness-report.aspx?thank-you-report-form=1
- https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-on-books/author-talks-the-worlds-longest-study-of-adult-development-finds-the-key-to-happy-living
- https://www.instagram.com/reel/DHgv2NyMqHu/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==
- https://www.instagram.com/p/DHjC7Yisa7z/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==
- https://www.adultdevelopmentstudy.org/news