Coroczny zjazd World Economic Forum w Davos to wydarzenie, w którym biorą udział członkowie ponad 130 krajów, około 350 liderów politycznych, wśród których znajduje się 60 władz państw i rządów. Jest łącznie blisko 3000 uczestników w tym ponad 900 dyrektorów firm. Gośćmi wydarzenia byli m.in Ursula von der Leyen – Przewodnicząca Komisji Europejskiej, prezydent Polski Andrzej Duda, czy, uczestniczący w forum za pośrednictwem łącza wideo, Prezydent Stanów Zjednoczonych, Donald Trump.
Hasłem tegorocznego forum było Współpraca w inteligentnym wieku a szczyt koncentrował się na kilku kluczowych obszarach takich jak sztuczna inteligencja, odpowiedzialność społeczna i środowiskowa, konflikty handlowe i globalne napięcia polityczne.
Światowe Forum Ekonomiczne, co roku kreuje przestrzeń, w której omawia się główne trendy kształtujące globalny rynek pracy, a które zostały przedstawione w raporcie Future Jobs of 2025. Tematy raportu oraz te przedstawione w agendzie szczytu pokrywają się i stanowią rdzeń prowadzonych podczas wydarzenia dyskusji.
W tegorocznej edycji raportu WEF centralnym elementem jest, uzyskany z obszernego badania globalnych pracodawców, unikalny zestaw danych. Obejmuje on perspektywy ponad 1000 pracodawców – reprezentujących ponad 14 milionów pracowników w 22 klastrach branżowych i 55 gospodarkach – zapewniając wgląd w krajobraz powstających miejsc pracy w okresie 2025-2030. Komponentami raportu są: siły napędowe transformacji rynku pracy, perspektywy zatrudnienia, prognozy dotyczące kompetencji, strategie dotyczące siły roboczej, ekspertyzy dotyczące regionów, gospodarki i przemysłu.
Kompetencje przyszłości
Raport WEF, jak co roku, zwracał uwagę na umiejętności, które w przyszłości będą zyskiwały na wartości. Analiza kompetencji, które w najbliższych latach będą miały znaczenie pozwala na nowo spojrzeć na dzisiejszą rzeczywistość rynku pracy a także kondycji szkolnictwa i edukacji. Czym są kompetencje przyszłości? To zestaw umiejętności obejmujący te twarde (jak myślenie analityczne lub umiejętności technologiczne) i miękkie (obejmujące kreatywność lub odporność na dynamicznie zmieniające się warunki pracy), które w kontekście rozwoju technologicznego oraz następujących zmian gospodarczych będą miały znaczenie w przyszłym rynku pracy.
O kompetencjach przyszłości oraz przyszłości pracy pisaliśmy już w artykule Nowe zawody teraz odnosimy się do najnowszego raportu World Economic Forum 2025.
W raporcie WEF wyróżniono kilka kluczowych umiejętności 2025, które zestawiono z prognozami dotyczącymi roku 2030. W 2025 możemy zaobserwować, że najważniejszymi kompetencjami w kontekście rynku pracy, są: myślenie analityczne, odporność, elastyczność, zwinność/adaptacyjność i przywództwo oraz wpływ społeczny oraz zarządzanie talentami, zarządzanie siecią oraz cyberbezpieczeństwo i ochrona środowiska. Jednak z upływem czasu prognozy wskazują na przemieszczenie tych umiejętności w hierarchii ważności, co powoduje, że zarządzanie siecią oraz cyberbezpieczeństwo wiedzie prym w 2030 roku a za nim kolejno plasują się: zarządzanie talentami i ochrona środowiska, zaś w drugim zestawie umiejętności na pierwsze miejsce przechodzi specjalizacja w AI i Big Data a potem odporność, elastyczność, zwinność/adaptacyjność oraz myślenie analityczne.
Nowe miejsca pracy
Jakie będą wyglądały zawody przyszłości? Przewiduje się, że do 2030 roku zniknie 92 miliony miejsc pracy, ale w tym samym okresie powstanie 170 milionów nowych. W dużej mierze będzie to efekt rozwoju nowych technologii oraz przyspieszającej transformacji energetycznej. Oznaczałoby to netto wzrost zatrudnienia o 7% w stosunku do dzisiejszej siły roboczej.Raport Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) przeanalizował skutki tych zmian, które wpłyną na prawie 1,2 miliarda pracowników na całym świecie. Wśród najszybciej rosnących zawodów znajdą się: analitycy Big Data, specjaliści ds. sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego oraz inżynierowie ochrony środowiska. Większość nowych miejsc pracy powstanie w kluczowych sektorach gospodarki, takich jak rolnictwo, transport (kierowcy ciężarówek) oraz opieka zdrowotna (pielęgniarki i pielęgniarze). Choć wzrost liczby miejsc pracy to pozytywna wiadomość, transformacja rynku pracy nie będzie łatwa. Rządy, przedsiębiorcy oraz przedstawiciele systemu edukacji muszą współpracować, aby przygotować pracowników do tej przełomowej zmiany.
Najważniejsze wnioski
Zarówno raport World Economic Forum 2025, jak i coroczny szczyt w Davos obfitowały w kluczowe zagadnienia gospodarcze i rynkowe, co pozwoliło na nakreślenie wizji przyszłości oraz sformułowanie najważniejszych wniosków.
Wpływ nowych technologii i transformacja rynku pracy
Trendem, na jaki najbardziej zwracano uwagę podczas tegorocznego szczytu w Davos, był ten technologiczny. Jego wpływ na transformację rynku pracy jest niebagatelny; 60% firm spodziewa się, że cyfryzacja i sztuczna inteligencja (AI) zmieni ich działalność - taką informację możemy znaleźć w raporcie WEF. Prognoza ta koresponduje ze wspomnianymi wyżej przewidywanymi kluczowymi kompetencjami przyszłości; specjalizacją w AI, big data i cyberbezpieczeństwie. Rozwój technologiczny będzie miał wpływ zarówno na tworzenie się nowych miejsca pracy jak i ich eliminację. Na szczycie w Davos dyskusje skupiały się również na sztucznej inteligencji w kontekście tzw. agentach SI, czyli systemach wytrenowanych do zastępowania konkretnych zadań. Podczas debat przedstawiciele różnych branż i sektorów przewidywali, że 2025 r. będzie czasem wdrażania tych rozwiązań w konkretnych firmach.
Wzrost kosztów życia oraz spowolnienie gospodarcze
Podczas wydarzenia w Davos Ursula von der Leyen zapowiedziała przedstawienie nowej unijnej gospodarki na kolejne lata, co nazwano tzw. kompasem konkurencyjności. Podczas debat zauważalny był zwrot ku konkurencyjności, co przyćmiło inne ważne kwestie takie jak ochrona klimatu i środowiska. Warto zwrócić uwagę jak w raporcie WEF prognozowana jest przyszłość gospodarcza; szacuje się, że aktualne spowolnienie doprowadzi do redukcji 1,6 mln miejsc pracy a koszty życia wzrosną, co staje się jednym z najważniejszych czynników transformacji rynku pracy (50% firm widzi jego wpływ). Jak wpłynie to na naszą przyszłość zawodową? Podkreśla się potrzebę odporności, elastyczności oraz myślenia cechującego się kreatywnością.
Ciekawym kontekstem tegorocznego spotkania w ramach World Economic Forum było podejście przedstawicieli korporacji do DEI (Diversity, equity, and inclusion – różnorodność, równość i inkluzywność); określenie różnorodności wymaga ponoć nowej formuły, która pozwoliłaby zapewnić tę wartość pracownikom. Powodem, dla którego ta dyskusja w ogóle wybrzmiała podczas wydarzenia jest obecna prezydentura Donalda Trumpa, która nie sprzyja działaniom DEI.
Zmiana rynku pracy
Wśród czynników, które mają znaczący wpływ na kondycję i przyszłość rynku pracy należy wymienić: zieloną transformację i zmiany klimatyczne, demografię oraz napięcia geopolityczne. Każde z nich znalazły się w raporcie WEF z odpowiednim liczbowym zestawem danych. 47% pracodawców uważa, że łagodzenie zmian klimatycznych (np. działania związane z redukcją emisji CO₂) będą miały wpływ na prowadzenie działalności. 41% uważa, że adaptacja do zmian klimatycznych zmienią rynek pracy. Pracodawcy traktują to jako konieczność, która zarazem wymusi zmiany modelu biznesowego oraz zatrudnienia pracowników. Raport wskazuje również na wzrost zapotrzebowania na zawody związane z energią odnawialną, inżynierią środowiskową i mobilnością elektryczną.
Jeśli chodzi o demografię; starzejące się społeczeństwa w krajach rozwiniętych zwiększą zapotrzebowanie na zawody medyczne i opiekuńcze. Kraje rozwijające się, gdzie populacja będzie rosła będą potrzebowały więcej nauczycieli oraz specjalistów ds. zarządzania talentami.
Nie bez znaczenia dla przyszłości rynku pracy są wszelkie napięcia geopolityczne. Ich wpływ na zatrudnienie objawiać się będzie m.in. w zmianie modeli biznesowych w 34% firm, co spowodowane będzie fragmentacją geopolityczną. Wzrost napięć zwiększy popyt na zawody związane z bezpieczeństwem, cyberobroną i odpornością organizacyjną.
Perspektywa regionów
W Europie kluczowymi trendami są: łagodzenie zmian klimatu, cyfryzacja oraz rosnące koszty życia. To one będą kształtować transformację rynku pracy w Europie w latach 2025-2030. Dostosowanie się firm w tym regionie do zmian nie jest jednak łatwe. Główną barierą do pokonania jest luka kompetencyjna oraz niedobry talentów. 54% pracodawców przewiduje pogorszenie dostępności wykwalifikowanych pracowników, co jest wynikiem znacznie powyżej średniej globalnej.
W Polsce, dominującym trendem wpływający na rynek pracy do 2030, będzie poszerzenia dostępu do technologii. Wszyscy ankietowani pracodawcy przewidują rosnące zapotrzebowanie na kompetencje w zakresie sztucznej inteligencji (AI) i analizy dużych zbiorów danych (Big Data), co wskazuje na oczekiwania pracodawców dotyczących nowych umiejętności. Jeśli chodzi o zarządzania i dostępnością talentów: 52% pracodawców w Polsce przewiduje, że starzejąca się i kurcząca populacja w wieku produkcyjnym wpłynie na ich działalność w ciągu najbliższych pięciu lat, a 65% prognozuje trudności w rekrutacji.
Aby przeciwdziałać tym wyzwaniom, polskie firmy dostrzegają szansę w poprawie warunków pracy poprzez inwestowanie w zdrowie i dobrostan pracowników oraz rozwój elastycznych form zatrudnienia, takich jak praca zdalna i hybrydowa, co może ułatwić pozyskiwanie i utrzymanie wykwalifikowanych specjalistów.
Podsumowanie
Zarówno szczyt w Davos, jak i raport World Economic Forum 2025 dostarczyły wielu istotnych danych, które znacząco ułatwią prognozowanie, przewidywanie oraz wdrażanie nowych działań na rynku pracy. Choć są to prognozy oparte na rzetelnych analizach, warto pamiętać, że w przyszłości będziemy musieli zmierzyć się z wieloma trudnymi do przewidzenia czynnikami, które wpłyną na geopolitykę, gospodarkę, a w konsekwencji również na rynek pracy.
Źródła
- https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2025/
- https://www.weforum.org/stories/2025/01/future-of-jobs-report-2025-jobs-of-the-future-and-the-skills-you-need-to-get-them/
- https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2025/future-of-jobs-data-explorer-2025/
- https://www.weforum.org/videos/what-do-the-jobs-of-the-future-look-like/
- https://www.weforum.org/videos/what-are-the-most-essential-skills-in-the-workplace-of-tomorrow/
- https://www.politykainsight.pl/gospodarka/biznesikonferencje/2286915,1,o-czym-powiedzialo-nam-swiatowe-forum-ekonomiczne-w-davos.read
