Wakacje: urlop, praca, wellbeing

Wakacje to stały moment w roku, kiedy możemy zaplanować dalszą podróż albo zorganizować wypoczynek po wielu miesiącach pracy. Powinien być to czas wytchnienia a jednak atmosfera wokół urlopu bywa zaskakująco intensywna. Dlaczego? Przed planowanym wyjazdem często musimy dopiąć liczne sprawy zawodowe, dokończyć projekty i odpowiednio wcześnie przemyśleć, co właściwie sprawi, że odpoczniemy. Wakacje bywają też symboliczną wyrwą w roku; dzieci nie chodzą do szkoły, studenci znikają z uczelni, wielkie miasta pustoszeją, a wszystko nabiera innego rytmu. Słońce zachęca do skupienia się na przyjemnościach, a nie obowiązkach. Ale łatwo się w tym zgubić – presja „dobrego odpoczynku” bywa równie silna jak zawodowa. W końcu kto powiedział, że akurat latem odpoczywa się najlepiej? Dodatkowo dochodzą kwestie budżetowe, logistyczne, a czasem także potrzeba udowodnienia innym (i sobie), że też “odhaczyliśmy” idealny urlop. Ale czy naprawdę o to chodzi? Czasem warto w spokoju przemyśleć, czego tak naprawdę nam potrzeba - uwzględniając nasze możliwości finansowe i zawodowe. Nie wszystko, co modne, będzie dla nas. A kolekcjonowanie wrażeń lub rzeczy w imię wellbeing może działać odwrotnie, jeśli nie odpowiada naszym autentycznym potrzebom. Dobra kondycja psychiczna zaczyna się od uczciwej rozmowy z samym sobą – a skoro w sferze zawodowej często musimy iść na kompromisy, to może właśnie wakacje są przestrzenią, gdzie możemy postawić na siebie?

Urlopy Polaków

Badanie CBOS Wyjazdy turystyczne Polaków w 2024 i plany na rok 2025 (luty 2025) pokazuje, że w 2024 roku ok. 60 % dorosłych Polaków wyjechało na co najmniej dwudniowy wypoczynek poza miejsce zamieszkania, co jest wartością zbliżoną do roku 2023 i najwyższą od 2012 r. Tego typu badanie jest prowadzone, co roku od 2012 a padają w nim pytania, o długość wyjazdów, częstotliwość urlopów oraz destynację i plany na kolejny rok. Polacy w 2024, tak samo jak w roku 2023 najczęściej najczęściej wypoczywali na terenie naszego kraju, jednocześnie jednak wzrosła turystyka zagraniczna. W ubiegłym roku, łącznie, za granicą z przynajmniej jednym noclegiem wypoczywało 29% dorosłych Polaków (odsetek ten jest najwyższy, odkąd CBOS zaczął badać tę kwestię, czyli od roku 2010). Na początku 2025 roku chęć wyjazdu wypoczynkowego lub turystycznego, obejmującego przynajmniej jeden nocleg, zadeklarowało 61% dorosłych Polaków - to o 3 punkty procentowe mniej niż rok wcześniej.

Gdzie najczęściej swój urlop spędzali polscy turyści?

Według CBOS w 2024 roku większość Polaków nadal wybierała wypoczynek w kraju, choć ich odsetek wyraźnie spadł. Wzrosła liczba osób łączących wyjazdy krajowe i zagraniczne - takich było już 16%. Jeśli chodzi o podróże po kraju i najchętniej wybierane województwa na wyjazdy, na co najmniej dwudniowy wypoczynek to Małopolskie (25%) i Pomorskie (23%) a najrzadziej wybieranym województwem jest Lubuskie (1%). Rejony Krakowa i Gdańska zdają się być atrakcyjne ze względu na bliskość gór i morza a także liczne obiekty turystyczne, piękno przyrody i popularność dużych miast. Jeśli chodzi o wyjazdy zagraniczne, które wróciły do łask po pandemicznej przerwie; w 2024 roku najczęściej wybieranym kierunkiem zagranicznych wyjazdów turystycznych Polaków były ponownie Włochy - odwiedziło je 19% osób podróżujących za granicę. Nic dziwnego - to kierunek, w którym mamy pewność pogody, pięknych zabytków oraz lubianej i dobrze przyjętego w Polsce gastronomii. Na kolejnych miejscach znalazły się Grecja i Turcja (po 4% ogółu), które również są ciepłymi kierunkami. Mniej popularne, ale nadal chętnie odwiedzane były Hiszpania, Czechy, Chorwacja i Niemcy; każdy z tych krajów wybrało ok. 3% dorosłych Polaków. 

Co ciekawe, jeśli chodzi o odwoływania wakacyjnych planów wśród wymienionych powodów najczęściej był wiek i stan zdrowia, ale również obowiązki domowe, które wskazywane były częściej niż w odniesieniu do roku 2023. O ile wiek i stan zdrowia to rzeczy, na które nie mamy wpływu to obowiązki domowe mogą być dla nas jakąś informacją; czy jest to kwestia złej lub dobrej organizacji, czy może innych priorytetów?

Urlop a wellbeing

Odpoczynek to nagroda - to konieczność dla naszego umysłu i ciał, dla naszego dobrego samopoczucia. Pomaga nam się zdystansować, spojrzeć na dotychczasowe życie z dystansem i nabrać sił. Badania pokazują, że urlop poprawia np. zdolność naszego uczenia się - wskazuje to Brigid Schulte, autorka książki Overwhelmed: Work, Love and Play When No One Has the Time. Jednak przede wszystkim zdrowy odpoczynek to mniej stresu. Urlop pomaga obniżyć poziom stresu, który, jeśli utrzymuje się zbyt długo, może prowadzić do problemów psychicznych i fizycznych. Badania Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego pokazują, że oderwanie się od codziennych stresorów, zwłaszcza podczas wyjazdu, skutecznie redukuje napięcie. Jaki typ wypoczynku jest więc najlepszy? Najlepiej działa kontakt z naturą - to właśnie przyroda sprzyja najgłębszemu relaksowi, bardziej niż intensywne zwiedzanie miast. Warto jednak pamiętać, aby urlop dostosowywać do swoich oczekiwań oraz wizji a także myśląc o tym jak na codzień spędzamy czas. Jeśli nasza praca jest wymagająca fizycznie może lepiej byłoby pojechać do spa lub spędzić go na łagodnych aktywnościach, jeśli zaś nasza praca odbywa się głównie przy biurku dobrze ten czas wykorzystać ma chociaż minimalną aktywność sportową na świeżym powietrzu.

Na jakie pułapki urlopu uważać?

Jest ich kilka: cudze oczekiwania, wyżej wspomniane niedopasowanie formy urlopu do naszego stylu życia i pracy, wybierania kierunku ze względu na trendy oraz nadmierne planowanie. Jeśli nasza codzienność jest dość monotonna eksperymenty, dalekie podróże i potrzeba adrenaliny mogą nas uratować jeśli jednak na co dzień jesteśmy zmuszeni podejmować wiele decyzji, zajmować się logistyką oraz planowaniem - wakacje all inclusive albo takie, które po prostu będą mniej wymagające są w pełni akceptowalne. Współcześnie często wpadamy w pułapkę perfekcyjnie wykonywanych zadań oraz efektywności. A wakacje, które mają służyć przede wszystkim regeneracji w różnej formie to nie miejsce i czas na osiąganie wyników. To czas prywatny, który poświęcamy zdrowiu i przyjemności. Jeśli zadbamy o te priorytety - nas samych - nasz komfort i dobrostan poprawi się i nasze ciało za to podziękuje. Z okazji wakacji Jobs Door życzy przyjemności, odpoczynku i oczywiście wellbeingu ;)

Źródła: 

1. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2025/K_014_25.PDF
2. https://nursing.com.pl/artykul/psychologia-odpoczynku-jak-wakacje-wplywaja-na-mozg-6499391d3f98d9e47d0dc18a?
3. https://www.pot.gov.pl/pl/nowosci/wiadomosci-z-pot/plany-wakacyjne-polakow-wyniki-badan-polskiej-organizacji-turystycznej?